09/04/2016
Εσύ...
Του E.P.
Ήταν Παρασκευή, ήταν αργία, μα είχα ξυπνήσει αρκετά νωρίς σαν να ετοιμαζόμουν για δουλειά. Ίσως και νωρίτερα από μια συνηθισμένη καθημερινή. Καθισμένος, χάζευα το ξημέρωμα. Ξεκινούσε μια υπέροχη μέρα. Καθαρός ουρανός και τα χρώματα της ανατολής απίστευτα.
Και μόνο που στέκεσαι απέναντι απ' την ανατολή τη στιγμή της εξέλιξής της είναι αρκετό για να νιώσεις δέος μπροστά στο μεγαλείο της φύσης. Πόσες φόρες όμως έχουμε αναλογιστεί τι συμβαίνει και κάθε μέρα έχουμε μια νέα ανατολή; Το γεγονός ότι συμβαίνει κάθε μέρα την ιδία ώρα και με ακρίβεια δευτερολέπτου εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια μάλλον μας κάνει να τη θεωρούμε δεδομένη.
Ακόμα μια νέα μέρα λοιπόν ξεκινά. Το λέμε αβίαστα.
Λίγοι άνθρωποι, ίσως λόγω επαγγέλματος ή ερασιτεχνικής ενασχόλησης με την επιστήμη της Φυσικής και τα παρακλάδια της, έχουν πιο ξεκάθαρη εικόνα γι' αυτά που συμβαίνουν συνεχώς γύρω μας.
Όπως και για τα μεγέθη. Οι περισσότεροι, σχεδόν όλοι δηλαδή, απορροφημένοι απ' την καθημερινότητα και τον κόσμο που έχουμε δημιουργήσει, δεν μπαίνουν καν στη διαδικασία να αναρωτηθούν βασικά πράγματα. Τρέχουν για τα υπόλοιπα.
Ένας αστροφυσικός όμως, ακόμα και ένας τοπογράφος ή και ένας μαθηματικός, γνωρίζει πολύ καλύτερα ότι η «αέναη» περιστροφή της γης γύρω από ένα αυτόφωτο αστεράκι στο κέντρο του ηλιακού μας συστήματος αλληλεπιδρά με τα υπόλοιπα 100 δισεκατομμύρια ηλιακά συστήματα του γαλαξία μας και συνεπώς με τους άλλους 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες του γνωστού σύμπαντος. Του γνωστού, γιατί απ' ό,τι φαίνεται έχει κι' άλλο.
Και όχι μόνο αυτό. Η Γη, ένας από τους μικρότερους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, με σχεδόν 110 φορές μικρότερη διάμετρο από αυτή του Ήλιου, ανήκει σε μια ομάδα ουράνιων σωμάτων εξαιρετικά μικρών σε σχέση με τα μεγέθη άλλων αστεριών.
Για τις αποστάσεις βέβαια ούτε λόγος.
Και πάνω σ' αυτή τη Γη βρίσκεσαι Εσύ. Και πάω στοίχημα ότι δεν την έχεις γυρίσει. Το μεγαλύτερο μέρος της σου είναι άγνωστο. Και γυρίζεις μαζί με αυτή και ας μη το καταλαβαίνεις.
Όλο αυτό το Σύμπαν πιθανόν να υφίσταται για σχεδόν 14 δισεκατομμύρια χρόνια με ένα σφάλμα 37 εκατομμυρίων χρόνων. Γήινων χρόνων. Έτσι τουλάχιστον λέμε. 37 εκατομμύρια χρόνια... σφάλμα; Λίγο αστείο αν το ξανασκεφτείς. Ας είναι όμως.
Ακόμα και έτσι, αντιλαμβάνεσαι τα μεγέθη; Τα χωράει ο νους σου;
Εσύ θα ζήσεις, αν όλα πάνε καλά, πάνω σ' αυτή τη Γη για 80 χρονάκια, άντε 100 αν είσαι προσεκτικός. Δεν νομίζω ότι υπάρχει καν λόγος να αναλογιστείς αν τα 100 χρονάκια είναι πολλά ή λίγα. Δεν έχει και τόση σημασία. Ή μάλλον δεν έχει καθόλου σημασία. Ακόμα και η χελώνα σου ρίχνει εύκολα καμιά διακοσαριά. Και μην σκεφτείς καμιά εξυπνάδα για τίποτα έντομα, μικροοργανισμούς, αμοιβάδες, κ.τ.λ., που ζουν δευτερόλεπτα.
Νομίζω, δεν χωρά αμφιβολία ότι είσαι περαστικός. Τουρίστας. Νοικάρης. Μια στιγμούλα.
Προφανώς σου έχει παραχωρηθεί η Γη να ζήσεις όσο καλύτερα μπορείς. Δηλαδή, βρίσκεσαι εδώ με παραχώρηση χρήσης.
Και ζεις.
Ζεις εξαιτίας αυτών που σου προσφέρονται. Αέρας, γη και ύδωρ. Τα βρήκες εδώ και προφανώς θα τ' αφήσεις εδώ.
Μπορείς επίσης να χρησιμοποιήσεις αυτά που σου προσφέρονται. Το τι θα τα κάνεις και αν τελικά θα τα αξιοποιήσεις για καλυτέρα ή για χειρότερα είναι επιλογή σου. Και εδώ είναι η διαφορά σου από τους υπόλοιπους κατοίκους, χρήστες αυτού του κόσμου. Είσαι έλλογο ον. Μπορείς να συνεργαστείς με τους ομοειδείς σου για να αντισταθμίσεις τις αδυναμίες σου. Δυνατό όπλο, αλλά μέχρι εκεί. Πώς θα το αξιοποιήσεις είναι και πάλι επιλογή σου.
Δε ξέρω αν μπήκες ποτέ, ή ακόμα και τώρα, στη διαδικασία να αναλογιστείς βασικά πράγματα. Πιθανόν να σκέπτεσαι ότι: «Και τι να κάνω εγώ τώρα; Βρέθηκα εδώ. Να μη ζήσω; Είναι ανάγκη να βασανίζομαι μ' όλα αυτά που σε τελική ανάλυση δεν μπορώ να κάνω και τίποτα;».
Πάρε το αυτοκίνητο σου, αν δεν μπορείς με τα πόδια, και ανέβα σε ένα κοντινό βουνό. Ανέβα ψηλά. Πιάσε κορυφή, να 'χεις μια ωραία θέα. Και μια καλύτερη εικόνα για το που βρίσκεσαι.
Ανέβηκες;
Κοίτα γύρω σου. Τι βλέπεις; Μια πόλη; Άλλα βουνά; Πεδιάδα; Ποτάμι; Θάλασσα; Σίγουρα ξέρεις τι υπάρχει και πέρα απ' αυτά ακόμα και αν δεν μπορείς να το δεις. Κοίτα πάνω. Τι βλέπεις; Σύννεφα, ίσως. Πέρα απ' αυτά; Το χάος. Ξέρεις ελάχιστα απ' αυτά που υπάρχουν εκεί πάνω από σένα.
Αντιλαμβάνεσαι ποιος είσαι και που βρίσκεσαι;
Κοίτα κάτω. Πέτρες, χώμα, κάποια μικρά φυτά και μια γραμμή από μυρμήγκια που κουβαλούν αδιάκοπα. Αν δεις καλύτερα τέσσερα απ' αυτά, παλεύουν να κουβαλήσουν ένα μικρό ξερό χορταράκι. Λίγα μέτρα πιο κει είναι η φωλιά τους. Μπορείς εύκολα να σηκώσεις το χορταράκι, να κρέμονται απ' αυτό τα τέσσερα μυρμήγκια και να το ακουμπήσεις όσο φτάνει το χέρι σου κοντά στη φωλιά τους.
Για σένα προφανώς ασήμαντη προσπάθεια. Έπρεπε μόνο να σκεφτείς να το κανείς. Για τα μυρμήγκια πιθανόν ένα θαύμα, γιατί ξαφνικά ένα χέρι απ' το πουθενά, από πάνω τους, από τον ουρανό, εμφανίστηκε και τα μετέφερε 3 ώρες δρόμο πιο κοντά στον στόχο τους.
Ξανακοίτα γύρω-γύρω, πάνω, κάτω.
Ξέρεις τι άλλο βλέπεις; Βλέπεις Ζωή. Τα πάντα γύρω σου ζουν. Και συ μέσα σ' αυτά. Ζωή παντού. Στον αέρα, στη γη. Είσαι κομμάτι της. Και σε αντίθεση με οτιδήποτε άλλο που συμβιώνεις μαζί του έχεις τη δυνατότητα να έχεις λίγο πιο ενεργό ρόλο. Μπορείς να πάρεις κάποιες αποφάσεις σχετικά με τη ζωή σου. Ενδεχομένως και με τις ζωές των άλλων. Ιστορικά κάθε απόπειρα ελέγχου της ροής της Ζωής ήταν μόνο καταστροφική. Βέβαια, ακόμα και ο ενεργά καταστροφικός σου ρόλος λίγο επηρεάζει τη ροή της ζωής. Και ας νομίζεις το αντίθετο. Σε καμία περίπτωση όμως δεν έχεις ενεργά δημιουργικό ρόλο.
Τα μυρμήγκια που περπάταγαν από κάτω σου θα μπορούσες αντί να τα βοηθήσεις, να τα συνθλίψεις. Έτσι, χωρίς λόγο. Χωρίς σκέψη. Μπορεί και να το έκανες χωρίς να το καταλάβεις.
Θα είχες όμως πραγματική εξουσία πάνω τους;
Και αν τα συνθλίψεις, μπορείς να τα ξαναζωντανέψεις; Μπορείς να φτιάξεις τέσσερα καινούργια; Μπορείς να δημιουργήσεις λίγο από τον αέρα που αναπνέεις και τον θεωρείς δεδομένο; Μπορείς να φτιάξεις μια πέτρα απ' το τίποτα σαν αυτές που πατάς;
Προφανώς όχι. Δεν μπορείς να δημιουργήσεις τίποτα απ' όλα αυτά που υπάρχουν ή ζουν γύρω σου. Δεν μπορείς να δημιουργήσεις ζωή. Καλά-καλά, παρ' όλη την επιστημονική σου εξέλιξη, δεν μπορείς ούτε να κατανοήσεις πώς δημιουργείσαι και υπάρχεις. Εδώ δεν μπορείς να κατανοήσεις πώς δουλεύει το μυαλό σου που κουβαλάς όλη σου τη ζωή.
Μπορείς να επιδιώξεις την καταστροφή. Το μόνο που μπορείς να κάνεις. Τόσες ζωές έχουν αφιερωθεί σε σκέψη και τεχνολογική εξέλιξη και το ισχυρότερο επίτευγμα είναι μια ατομική βόμβα για να αφανίσεις εύκολα μια-δυο πόλεις και κάμποσα εκατομμύρια ζωές. Απ' αυτές που δεν μπορείς να φτιάξεις.
Ούτε μια.
Μήπως θα έπρεπε να μετανιώσεις για το που έχεις φτάσει; Στο κομμάτι που σου αναλογεί. Για ό,τι αφορά εσένα. Μήπως θα έπρεπε τελικά να γονατίσεις πάνω απ' αυτά τα μυρμήγκια και να κοιτάξεις να εξιλεωθείς απ' αυτά που σε τρώνε; Απ' αυτά που έχεις κάνει και τα κουβαλάς σαν βάρος; Και ξέρεις ποια είναι.
Καν' το λοιπόν. Δεν έχεις παρά να το κανείς. Και αναρωτήσου αν τελικά όλα γυρνούν γύρω από σένα και τον μικρόκοσμό σου, ή απλά εσύ γυρίζεις μαζί με τη Γη που πατάς, θες δε θες μαζί της. Αν πρέπει να χαμηλώσεις το βλέμμα και να σκύψεις το κεφάλι μπροστά σ' αυτό το μεγαλείο που απλώνεται μπροστά σου, γύρω σου. Αν μπορείς κοίτα τον ήλιο κατάματα, να νιώσεις ποιος έχει τη δύναμη και την εξουσία. Και να αναθεωρήσεις πιθανόν το πώς θα πρέπει να ξοδέψεις τη μικρή διαμονή σου σε αυτόν τον κόσμο. Γιατί είναι επιλογή σου. Και αναρωτήσου αν όλα αυτά δημιουργήθηκαν κατά τύχη. Ή αν τα έφτιαξε κάποιος. Και αυτά και την τύχη τους. Γιατί προφανώς, ακόμα και αν δε μπορείς να δεις παραπέρα, κάτι υπάρχει. Κάποιος τα έφτιαξε.
Σαν έλλογο ον δεν μπορείς να φτάσεις σε άλλο συμπέρασμα, πέρα απ' το ότι τα πάντα δημιουργήθηκαν από κάποιον. Δεν έχει σημασία πώς τον λένε ή πώς τον λες.
Αν μη τι άλλο, το λιγότερο που μπορείς να κάνεις είναι να του χρωστάς ευγνωμοσύνη. Σκέψου μόνο ποσό μικρός είσαι. Και πόσο μεγάλη ελευθερία έχεις να επιλέγεις...
Γιατί ακόμα και αν είσαι δυσαρεστημένος με την κατάστασή σου εδώ πέρα, πρέπει να θυμηθείς ότι η ευθύνη σου είναι η άλλη όψη της ελευθερίας σου. Και μην σκεφτείς ανόητα επιχειρήματα για να γκρινιάξεις, όπως το γιατί ο έχων την απόλυτη εξουσία σε έχει αφήσει να ταλαιπωρείσαι με πολέμους, λοιμούς, φτώχια, πείνα, αρρώστιες. Γιατί πολύ απλά, όλα αυτά είναι αποτελέσματα επιλογών. Γιατί κάποιοι σαν και σένα θεωρούν τον εαυτό τους κυρίαρχο. Μπορεί να μην φταις εσύ ο ίδιος. Οι ευθύνες που σου αναλογούν προφανώς αφορούν μόνο εσένα και τις επιλογές σου.
Σκέψου τα όλα αυτά πριν πάρεις τον κατήφορο για την επιστροφή. Σκέψου αν μπορείς να βελτιώσεις τις επιλογές σου. Την ελευθερία την έχεις. Και την επίγνωση. Έχοντας κατά νου ότι σ' αυτήν την ιστορία δεν υπάρχει Εγώ. Αν μπορεί κάποιος να πει Εγώ, είναι αυτός που δημιούργησε τα πάντα.
Και αν μόνο αυτός μπορεί να λέει Εγώ, τότε όλοι εμείς είμαστε το ΕΣΥ...
E.P.
Αφήστε το σχόλιό σας εδώ
Ιστότοπος για ανταλλαγή απόψεων και έκφραση ιδεών