08/03/2015
Ήθελα να 'ξερα, δεν έχουμε ελπίδα καμιά;
Του E.P.
Λεπτομέρεια του έργου της Lara Zankoul "Nouveaux Riches"
Η ηλικία μου μου επιτρέπει να έχω ιδία άποψη σχετικά με τα πολιτικά δρώμενα της χώρας μόνο για τα τελευταία 20 με 30 χρόνια. Τις μέρες του '81 ανακάλυπτα το ATARI. Ήμουν αλλού – μπορεί καλύτερα.
Για τα τελευταία 20 χρόνια όμως, παρότι τα έζησα ως ενήλικας, με σύγχρονα αντανακλαστικά, ανακλαστικά και αντίληψη, φοβάμαι ότι δεν έχω και πολλά να πω.
Το σενάριο γνωστό. Τα θέματα ίδια. Οι πρωταγωνιστές οι ίδιοι με μικρές αλλαγές – γιατί κάποιοι μας άφησαν χρόνους, κάποιοι ωρίμαζαν πολιτικά και «μετακινιόντουσαν» πέρα-δώθε. Σαν ένα σήριαλ με ατελείωτα επεισόδια. Σαν τη "Λάμψη" δηλαδή. Κοντά δέκα μύρια επεισόδια – ένα για κάθε έναν από μας. Τα ίδια και τα ίδια, γύρω-γύρω.
Και πώς είναι καμιά φορά που ταυτίζεσαι με μια ταινία που βλέπεις, και τη ζεις – έτσι και με τη "Λάμψη" του Φώσκολου. Οι πρωταγωνιστές ξεπήδησαν από την ΤV και βρεθήκαν κανονικά στην ζωή σου – τη ζωή μας. Ολοζώντανοι. Έτσι ξεκίνησαν όλα.
Αυτή η επιτυχία ήταν προφητική από άποψη τεχνολογικής εξέλιξης. Κάτι σαν βιβλίο του Ιουλίου Βερν. Η "Λάμψη" του Φώσκολου πρωτοπόρησε, έφερε επανάσταση στη συμβατική μονόδρομη τηλεόραση. Έγινε ο ορισμός του interactive. Σ' άρεσε ο Θεοχάρης; Δεν τον χόρτασες σε 2870 επεισόδια επί 20 χρόνια; Φάτον και στη Βουλή μια τετραετία να τον νιώσεις στο πετσί σου. Δάκρυσες με την τηλεοπτική Σελήνη; Να δακρύσεις και real life.
Μήπως ήσουν του έντυπου μέσου; Γούσταρες εξώφυλλο και αποκλειστική φωτογράφηση ηθοποιού στο Nitro, σύζυγο τραγουδιστή; Δες την και στη Βουλή που της πάει.
Ήσουν τύπος αθλητικός; Σου άρεσε ο τάδε ποδοσφαιριστής στο γήπεδο; Πάρτον και στο έδρανο!
Δε φταίγανε οι άνθρωποι. Δεν έχω τίποτα μαζί τους. Προσωπικά δεν τους ξέρω, δε με ξέρουν. Τη δουλειά τους κάνανε. Show business. Πρόταση δεχτήκανε, καλό μεροκάματο είχε, εύκολη δουλειά. Λες πέντε αρλούμπες, δεν καταλαβαίνεις, δε σε καταλαβαίνουν και αυτό ισούται με επιτυχία, συμβόλαιο τετραετές – ποιος θα έλεγε όχι;
Με αυτά και μ' αυτά είχαμε αθλητές, ποδοσφαιριστές, προπονητές, τραγουδιστές, δημοσιογράφους, οδηγούς αγώνων και όποιον άλλο είχε πέραση εκείνη την περίοδο, δηλαδή όποιον είχε καλό ψηφοφορολόγιο.
Και πόρτα να δούλευες σε μαγαζί, αν είχες μερικές εκατοντάδες εώς χιλιάδες ψήφους εξασφαλισμένες από γνωστούς, πελάτες και δεν ξέρω 'γω ποιόν άλλο, έμπαινες στο ψηφοδέλτιο αβλεπί. Σιγουράκι.
Αντίστοιχα, όποιος είχε πρόσβαση στη δημοσιότητα –συνήθως μέσα από τα ΜΜΕ– και έκανε και καλά νούμερα, ήταν επίσης δυνατός υποψήφιος.
Ποιος όμως τους έκανε την πρόταση για ψηφοδέλτιο και γιατί; Ποια ήταν τα κριτήρια τότε; Το ζητούμενο;
Αυτά ήταν τα κριτήρια των κομμάτων για να επιλέξουν υποψηφίους. Τι νούμερα κουβάλαγε ο καθένας. Ήξεραν όμως ότι έπιανε. Αυτά ζήταγε ο «κοσμάκης». Ό,τι έβλεπε στην τηλεόραση virtual, να τα έχει και ζωντανά.
Αυτό σημαίνει ότι τα επιτελεία των κομμάτων που έπιαναν τον παλμό, τον σφυγμό, τα θέλω του λάου –αφουγκράζονταν δηλαδή τον ψηφοφόρο– έκαναν πρόταση/επιλογή βάσει του εν δυνάμει ψηφοφορολόγιου του καθενός, και το ζητούμενο ήταν πώς να ξαναβγούν. Επανεκλογή. Και για τα προσχήματα, για το ξεκάρφωμα –γιατί στο κάτω-κάτω τη Βουλή στήνανε– φτιάχνανε και ένα business plan-προεκλογικό πρόγραμμα. Να 'χουν και κάτι να λένε.
Βέβαια, μη μου πεις ότι όταν χάζευες το εξώφυλλο του Nitro η σκέψη σου ήταν «ρε φίλε, αυτή για Βουλευτίνα καλή δε θα 'τανε;», ή, όταν προσγειωνόσουν στον καναπέ μετά την απίστευτη γκολάρα του ποδοσφαιρισταρά, αναλογιζόσουν «αυτός ρε φίλε χαραμίζεσαι στο γήπεδο... στη Βουλή έπρεπε να ήταν».
Κι όμως. Αυτοί βρεθήκαν στη Βουλή και συ, εμείς , αυτός, αυτοί, μείναμε στον καναπέ. Να κοιτάμε. Ακόμα. Και άντε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βρεθήκανε με δικό τους έδρανο. Πέρασε μια τετραετία και αντί για έργο άφησαν πίσω τους συντρίμμια. Έπρεπε και δεύτερη τετραετία; Δηλαδή, πόσο πια!
Τα επιτελεία βέβαια –κοντράκτορες και σαμπ-κοντράτορες του πράιβετ σέκτορ που το 'χαν σπουδάσει το management– ξέρανε ότι σ' ένα διαρκώς μεταλλασσόμενο περιβάλλον το ζητούμενο είναι να είσαι αντάπτιβ.
Και έτσι το πολύ ελαφρολαϊκό στη Βουλή μας τελείωσε. Μείνανε οι άλλοι. Οι επαγγελματίες του είδους. Που την ξέρουν τη δουλειά από πρώτο χέρι, γιατί ήταν και ο μπαμπάς στο κουρμπέτι, και η μαμά, και ο θείος, ο ξάδερφος, ακόμα και ο παππούς. Άσε που σε κάποιους όλο το οικογενειακό δέντρο μεγάλωσε μέσα στη Βουλή. Ρίζες. Αιωνόβιο.
Ε, και; Άλλαξε τίποτα; Κάθε φορά τα ίδια. Τριάντα χρόνια και βάλε. Προεκλογικά τάζανε, μετεκλογικά διαπιστώνανε. Όλοι παρέλαβαν καμένη γη από τον προηγούμενο.
Λες και κατέβαιναν από τη σελήνη κάθε φορά. Λες και δεν ήταν αντιπολίτευση πριν.
Δεν «ξέρανε».
Το κανονίζανε όμως καλά. Κάνανε κυβέρνηση εναλλάξ. Να περνάει ο καιρός και βλέπουμε.
Πέρασε ο καιρός και ήρθαν τα ζόρια. Δε μας έπαιρνε για πολλά-πολλά, οπότε κάναμε και μια κυβέρνηση μαζί. Και μετά... Μετά ξαναβλέπουμε.
Και εμείς, εμείς ο Παντοδύναμος Λαός τι κάναμε; Στο ίδιο έργο θεατές; Προφανώς.
Όχι ακριβώς θεατές. Είπαμε. Συμμετείχαμε. Ήταν interactive όλο το στόρι. Διάλεγες πλευρά και είχες κάτι να περιμένεις. Έτσι φτιάχνονταν οι στρατοί. Κάτι σαν το "The Setllers", το "Age of Wonders", το "Age of Empires". Αυτό σημαίνει εξέλιξη.
Το επόμενο στάδιο θα είναι το "Greek Parliament: Masters of the Broken World". Θα κάνεις login με το ΑΦΜ σου, και θα μπαίνεις σ' έναν άλλο κόσμο. Online συμμαχίες, μάχες, θα παίρνεις κανονάκια bonus, θα φτιάχνεις κατάσταση, και στο τέλος θα ψηφίζεις. Tilt. Και μετά θα το ζείς για τα καλά.
Κακά τα ψέματα όμως, και οι πολιτικοί αυτού του τόπου κάποιοι από μας είναι. Δε μας τους επέβαλαν. Τους ψηφίσαμε.
Δεν θα έπρεπε να δουλεύει το κόλπο όμως έτσι. Θα έπρεπε να επιλέγονται πρόσωπα, άνθρωποι που να είναι ταγμένοι για αυτό που καλούνται να υπηρετήσουν. Να υπάρχουν δικλείδες και έλεγχος πλουτισμού. Να ισχύει η έννοια της ηθικής, της προσφοράς, της αξιοπρέπειας και της εντιμότητας. Βέβαια, ποτέ δεν ήταν έτσι. Όσο πίσω και να πάμε.
Από που να πιάσω. Από την ίδρυση του νέου Ελληνικού κράτους μετά την Επανάσταση; Και τι δεν έγινε τότε για το ποιός θα γίνει πρωθυπουργός (σ' ένα ανύπαρκτο κράτος).
Δεν πήραν δάνειο από τους Εγγλέζους για να ναυπηγήσουν τρεις φρεγάτες; Από τις τρεις τελικά δεν έφτασε μόνο η μία; Και δεν την έκαψε ο Κανάρης γιατί έτσι γούσταρε;
Δεν μπορεί, κάποιο λόγο θα είχε!
Νομίζω ότι ιστορικά πλέον έχει αποδειχθεί ότι μόνοι μας δε μπορούμε να χωρίσουμε δύο γαϊδουριών άχυρα. Φαγωμάρα. Πανικός.
Σκέψου ότι κατά τη διάρκεια της Τουρκικής κατοχής είχαμε καταφέρει τον κατακτητή να μας παραχωρήσει δικαιώματα, να μας δώσει αρμοδιότητες, αξιώματα, θρησκευτικές ελευθερίες. Μέχρι και γάμοι γίνονταν μεταξύ κατακτητή και κατακτημένου πληθυσμού.
Δε λέω ότι δε θα ξεσηκωνόταν ποτέ ο Έλληνας, αλλά έχει ενδιαφέρον να θυμηθούμε τελικά τι τον ξεσήκωσε.
Ξεσηκώθηκε λοιπόν, όταν ο Τούρκος κατακτητής που μάζευε φάρους έδωσε την αρμοδιότητα του φοροεισπράκτορα σε Έλληνες. Αμέσως οι φόροι εκτοξεύτηκαν γιατί οι φοροεισπράκτορες ήθελαν προμήθεια. Προμήθεια σε βάρος των συμπατριωτών τους. Έτσι ξεκίνησε η επανάσταση. Κάτι λέει αυτό.
Το φαινόμενο της πολιτικής κατολίσθησης δεν είναι σημερινό, δεν οφείλεται στη σημερινή κρίση – ο πολιτικός αμοραλισμός κυριαρχεί έναντι πάγιων αρχών και αξιών. Είναι κι αυτά φαινόμενα διαχρονικά και υπαρκτά. Με τη διάφορα όμως ότι το μέγεθος και η έκταση ποτέ δεν πήραν τόσο επικίνδυνες διαστάσεις ώστε να απειλείται η χώρα, η κοινωνία και το πολιτικό σύστημα με αποδιοργάνωση και παράλυση.
Υπήρξαν όμως και φωτεινές εξαιρέσεις. Χρόνια πίσω, η ιστορία μας κατέγραψε πολιτικούς που απαρνήθηκαν αξιώματα, δικαιώματα, και αποχώρησαν από την πολιτική φτωχότεροι, που πέθαναν στην ψάθα. Που δούλεψαν με αυταπάρνηση γιατί αυτό τους άρεσε. Γιατί ήθελαν να προσφέρουν.
Τελικά, μπορούμε να ελπίζουμε; Η απώλεια ελπίδας συχνά προκαλείται από μεγάλες προκλήσεις και δυσκολίες στη ζωή μας και συνδυάζεται με μια διάθεση μελαγχολίας και αρνητικές σκέψεις για το μέλλον. Η καθημερινότητα της εποχής μας ενισχύει ολοένα περισσότερο αυτή την αρνητικότητα, κάνοντας μας όλο και πιο δύσπιστους προς ένα καλύτερο αύριο.
Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς, «Καλά ρε, μόνο σε μας συμβαίνουν αυτά; Μόνο εμείς είμαστε έτσι;»
Φυσικά όχι.
Και στην Νότια Ιταλία μια απ' τα ίδια. Και οι Ισπανοί δεν πάνε πίσω. Είμαστε όλοι, «λίγο κρασί, λίγο ήλιος, λίγο θάλασσα και τ' αγόρι μου». Ερωτύλοι βαρβάτοι. Δον Καβλόνε, και όλα στα καλαμπαλίκια μας.
Τελικά ποιος φταίει; Το κεφάλι μας. Η κουλτούρα μας, η ιδιοσυγκρασία μας – το mentality βρε αδελφέ.
Εντάξει, μπορεί να φταίει και η Μεσόγειος... Μας βρέχει όλους.
E.P.
Αφήστε το σχόλιό σας εδώ
Ιστότοπος για ανταλλαγή απόψεων και έκφραση ιδεών